Een huis erven? Waar moet u op letten?

Verstandig

Stelt u zich de volgende situatie eens voor: u verliest de enige ouder die u nog hebt. Dat is natuurlijk heel erg verdrietig. De komende periode is er een van rouw en tegelijkertijd komt er heel veel op u af. Waaronder de erfenis. Het huis waarin uw overleden ouder woonde erft u. Een emotioneel moment, omdat het ook nog uw ouderlijk huis betreft. Uw eerste (logische) reactie zou zijn dat u de erfenis zonder problemen accepteert. Maar is dit ook de meest verstandige keuze?

Schuld of extra vermogen

Hebt u erover nagedacht dat u daarmee wellicht een schuld accepteert? Er zijn een aantal factoren waarop u moet letten op het moment dat u een woning erft. U kunt namelijk geconfronteerd worden met onverwachte kosten en die kunt u beter eerst allemaal in beeld hebben, zodat u ook weet waartegen u ja (of nee) zegt. Controleer in de eerste plaats of het huis onder water staat of niet. Is de hypotheek op het huis hoger dan de opbrengst van de woning zodra u deze verkoopt, dan is de schuld die overblijft ook van u. Op basis van deze uitkomst kunt u al direct bepalen of u de erfenis wel of niet wilt aanvaarden. U hebt drie opties.

Zuiver aanvaarden

Wanneer u de erfenis zuiver aanvaardt, geeft u aan dat u alle bezittingen, maar ook de schulden aanvaardt. Deze keuze is bindend. Slechts bij hoge uitzondering kan worden afgewezen van deze aanvaarding. Dit proces gaat via de rechter, waar bijvoorbeeld wordt aangetoond dat de erfenis bestaat uit hogere schulden waarvan u niet op de hoogte was en ook niet kon zijn. Houd er rekening mee dat u dan vooraf wel onderzoek gedaan moet hebben naar eventuele schulden. Hebt u dat nagelaten, dan is de kans minimaal dat u kunt terugkomen op uw besluit tot zuivere aanvaarding van de erfenis.

Beneficiair aanvaarden

Wilt u wel aanspraak maken op de erfenis, maar niet opdraaien voor de schulden, dan kunt u de erfenis beneficiair aanvaarden. Dit houdt in dat u alleen aanspraak maakt op de positieve bedragen vanuit de erfenis en niet opdraait voor de schulden. Dit is geen eenvoudige procedure omdat de erfenis volgens bepaalde bijzondere regels moet worden afgewikkeld en brengt tegelijkertijd ook meer kosten met zich mee. Het geeft u echter wel meer zekerheid dan zuiver aanvaarden.

Erfenis verwerpen

U kunt er ook voor kiezen de erfenis te verwerpen. Hiermee ziet u af van iedere vorm van erfenis. Niet alleen de woning, maar bijvoorbeeld ook fotoboeken en andere persoonlijke spullen die zijn nagelaten. De keuze voor het verwerpen van een erfenis heeft veelal persoonlijke redenen. Ruzie of strijd tussen de erfgenamen of familie bijvoorbeeld. Maar ook wanneer u er zeker van bent dat de erfenis meer schulden dan vermogen bevat en u daar op geen enkele manier voor wilt opdraaien.

Waardebepaling

Terug naar de woning. U weet dat u zich moet verdiepen in de waarde van de woning voordat u voor een van de drie opties kunt kiezen. Dit doet u bijvoorbeeld door de WOZ-waarde van de woning op te vragen bij de gemeente. Twijfelt u over de waarde die de gemeente aan de woning heeft erkend, dan kunt u via een taxatie een second opinion vragen. Uiteraard kan 4×1 Makelaardij u hierin bijstaan. Dan weet u zeker dat u goed zit met de waarde van de woning. Vervolgens kijkt u welke hypotheek er op de woning zit en hebt u een goede inschatting over de schuld of de opbrengst van de woning.

Erfbelasting

Daarmee bent u er echter nog niet. Er zijn namelijk nog bijkomende kosten waar u rekening mee moet houden. Over alles wat u erft, betaalt u erfbelasting. Hoe hoog dit bedrag is, hangt af van de relatie die u had met de overledene. In dit voorbeeld hoeft u als kind van de overledene geen erfbelasting de betalen over de eerste 20.371 euro. Als partner bent u voor een bedrag van 643.194 euro vrijgesteld. Als partner of kind betaalt u vervolgens 10 procent over de eerste 123.248 euro en 20 procent over het bedrag daarboven.

Eigen vermogen

Goed, dat hebt u nu ook in beeld. Houd er dan rekening mee dat extra vermogen van invloed is op uw eigen vermogen. Zodra deze stijgt, kan dit gevolgen hebben voor bijvoorbeeld uw huursubsidie. Besluit u om in het huis te gaan wonen, dan hebt u als voordeel dat u de hypotheekrente mag aftrekken. Op het moment dat u de woning niet gaat betrekken, dan betaalt u vermogensbelasting en bent u bij veel verzekeringen verplicht de leegstand van de woning te melden. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor bepaalde woonverzekeringen en er zijn zelfs gemeenten die leegstand van woonhuizen verbieden.

In een situatie waarin u in een emotionele achtbaan zit, omdat u rouwt om verlies, is het toch verstandig ruimte te maken voor de ratio en goed na te denken over het zomaar erven van een woning. Verdiep u in de kosten en de baten voordat u een definitieve krabbel zet, hoe praktisch dit ook klinkt ten tijde van rouw. Het behoedt u voor eventuele tegenvallers op het moment dat de ratio na een lange periode weer om de hoek komt kijken.